Οι αρχαίοι Έλληνες, που διέδωσαν τη χρήση της στους λαούς της Μεσογείου, πίστευαν πως το Ιερό δέντρο της αφθονίας, πηγή ζωής και υγείας, φυτεύτηκε από τη Θεά Αθηνά στην Ακρόπολη ως προσφορά ενός χρήσιμου για τους ανθρώπους δώρο.

Ο καρπός της θεωρήθηκε από τότε ευλογημένος και πολλοί θρύλοι, παραδόσεις και θρησκευτικές τελετές στηρίχθηκαν πάνω του.

Είναι το πρώτο δέντρο που αναδύθηκε μετά το κατακλυσμό του Νώε, όπως αναφέρει η Χριστιανική παράδοση, ένα σύγχρονο ελιξίριο ζωής, όπως περίπου το θέλουν οι καιροί σήμερα.

Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε ελαιοκαλλιέργειες σε πολλές Μεσογειακές χώρες, εκτός της Ελλάδας, ενώ στη περιοχή της Μάνης βρέθηκαν απολιθωμένα φύλλα ελιάς στα σπήλαια Δυρού, μαζί με άλλα απορρίμματα από τροφές νεολιθικών ανθρώπων.